خرید طلا برای کودک می‌تواند به اندازه خرید اسباب‌بازی هیجان‌انگیز باشد. بچه‌ها بسیار کنجکاو هستند و عاشق چیزهای براق و رنگارنگ‌اند و والدین هم دوست دارند کوچولوی‌شان ظاهری شیک و بامزه داشته باشد. اما امنیت و راحتی کودک در کنار زیبایی این وسایل اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اگر اولین بار است که برای فرزندتان گردنبند یا گوشواره می‌خرید، نگران نباشید.
در این راهنما از نکات ایمنی گرفته تا راحتی کودک، مواد اولیه مناسب، روش‌های خرید و نگهداری و حتی جدیدترین ترندهای بازار را بررسی می‌کنیم. هدف ما این است که کمک کنیم بهترین و ایمن‌ترین انتخاب‌ها را برای دلبندتان داشته باشید تا هم شما راضی باشید هم کوچولوی خوش‌تیپتان لبخند بزند.
ایمنی در خرید طلا برای کودک
قبل از هر چیز، بیایید درباره ایمنی صحبت کنیم. یک تکه جواهر هرچند کوچک باشد، می‌تواند برای کودک ماجراجوی شما چالش‌برانگیز شود (تصور کنید گردنبند را به جای گردن، در دهانش امتحان کند!). در ادامه مهم‌ترین نکات ایمنی در مورد زیورآلات کودکان را آورده‌ایم:
اجتناب از قطعات ریز و قابل بلعیدن:
کودکان به خصوص زیر ۳ سال، هر چیزی را دوست دارند در دهان بگذارند. پس زیورآلاتی انتخاب کنید که قطعات بسیار ریز (مهره‌های کوچک، آویزهای ریز و غیره) نداشته باشد تا خطر خفگی ایجاد نکند. به عبارتی، زیورآلات کودک باید آنقدر درشت باشد که نتواند آن را مثل آب‌نبات قورت بدهد!
نظارت بر کودک هنگام استفاده:
هرگز کودک خردسال را با زیورآلاتش تنها نگذارید. مخصوصاً زیر سه سال، حتماً وقتی گردنبند یا دستبند به او پوشانده‌اید، مراقبش باشید. این توصیه حتی از سمت تولیدکنندگان معتبر هم تأکید شده است که کودکان خردسال همیشه تحت نظارت و همراه زیورآلات باشند.
خواب و زیورآلات با هم سازگار نیستند:
قبل از خواب یا چرت زدن، همه زیورآلات را از بدن کودک خارج کنید. چرا؟ چون یک گردنبند در خواب می‌تواند دور گردن بچرخد و خدای نکرده باعث خفگی شود. گوشواره یا دستبند هم ممکن است به پوست حساس کودک در خواب آسیب بزند یا باعث ناراحتی او شود. پس قانون طلایی: زیورآلات قبل از خواب باید دربیاید.
مواظب گیر کردن زیورآلات باشید:
بچه‌های بازیگوش در حال دویدن و بازی ممکن است زیورآلاتشان را به جایی گیر بیندازند. استفاده از قفل‌های ایمنی در گردنبند و دستبند می‌تواند جلوی حوادث را بگیرد. این قفل‌ها طوری طراحی شده‌اند که اگر جواهر به جایی گیر کرد، خودبه‌خود باز می‌شوند یا پاره می‌شوند تا کودک آسیب نبیند. به عنوان مثال، بسیاری از گردنبندهای مخصوص کودک دارای یک قفل جداشونده هستند که در صورت کشیده شدن شدید، باز می‌شود و گردنبند به جای خفه کردن کودک، به راحتی باز خواهد شد.
گوشواره‌های امن‌تر:
اگر برای دختر کوچکتان گوشواره می‌خرید، مدل‌هایی را انتخاب کنید که قفل محکمی داشته باشند تا کودک نتواند به راحتی آن را دربیاورد یا گم کند. گوشواره‌های پیچ‌دار (پیچ‌پشتی) یکی از ایمن‌ترین گزینه‌ها هستند؛ این گوشواره‌ها پشت گوش پیچ می‌شوند و کودک نمی‌تواند به سادگی آنها را باز کند یا ببلعد. همچنین گوشواره نباید تیز یا بلند باشد که به گردن یا صورت کودک برخورد کند.
آزمایش آلرژی و حساسیت:
قبل از خرید زیورآلات، مطمئن شوید فرزندتان به فلز یا ماده خاصی حساسیت ندارد. برخی کودکان پوست فوق‌العاده حساسی دارند و مثلا به نیکل یا بعضی فلزات ارزان‌قیمت واکنش نشان می‌دهند. پس به دنبال زیورآلاتی باشید که برچسب “Hypoallergenic” (ضدحساسیت) داشته باشند یا از مواد بدون نیکل و سرب ساخته شده باشند.
موقعیت‌های پرتحرک = بدون جواهر:
هنگام بازی‌های پرجنب‌وجوش، ورزش، یا حتی نقاشی با انگشتان، بهتر است زیورآلات را از بدن کودک خارج کنید. این کار هم برای امنیت خود کودک بهتر است (مثلاً دستبند هنگام ورزش به کسی گیر نکند) و هم برای محافظت از خود زیورآلات که آسیب نبینند.
نکات مهم برای راحتی کودک در استفاده از طلا
حالا که خیالتان از بابت ایمنی نسبتاً راحت شد، گام بعدی توجه به راحتی کودک است. یک زیورآلات هرچقدر هم که قشنگ باشد، اگر کودک را اذیت کند، به سرعت تبدیل به دشمن شماره یک او می‌شود! (حتماً دیده‌اید بچه‌ها چطور کلاه یا کفشی را که دوست ندارند پرت می‌کنند). چند نکته را در نظر داشته باشید:
وزن و اندازه مناسب طلا برای کودک:
زیورآلات بچه‌گانه باید سبک و متناسب با اندازه کودک باشد. مثلاً گردنبند کودکان معمولاً کوتاه‌تر است تا زیر دست و پایشان نرود. دستبند بچه‌گانه هم باید کمی آزاد باشد اما نه آنقدر بزرگ که از دستش بیفتد. یک قانون سرانگشتی: قطعه‌ی جواهر باید آنقدر راحت باشد که کودک حضورش را زیاد حس نکند. اگر گردنبند خیلی سنگین باشد، احتمالاً بعد از پنج دقیقه خود کودک سعی می‌کند آن را دربیاورد!
لبه‌ها و طراحی نرم:
دقت کنید گوشه‌ها یا قسمت‌های زیورآلات تیز نباشد. برای مثال، پشت گوشواره نباید نوک تیز بیرون زده باشد که به سر یا گردن کودک بخورد. یا سطح دستبند نباید زبری‌ای داشته باشد که پوست لطیف بچه را بخراشد. طراحی‌های گرد و صاف بهترین گزینه‌اند.
مواد راحت روی پوست:
بعضی مواد مثل سیلیکون یا پارچه‌های نرم، برای کودکان بسیار راحت‌اند. مثلاً دستبندهای پارچه‌ای یا گردنبندهای سیلیکونی (که حتی برخی نوزادان موقع دندان درآوردن آن را می‌جوند) هم بی‌خطرند هم راحت. البته زیورآلات فلزی هم اگر سبک باشند و از فلز خوب ساخته شده باشند، معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کنند. در هر حال، اگر دیدید کودک مرتب ناحیه‌ای را که زیورآلات دارد می‌خاراند یا قرمز شده، ممکن است به جنس آن حساس باشد یا احساس ناراحتی کند. در این صورت، بهتر است آن قطعه را جدا کنید و با پزشک یا فروشنده مشورت کنید.
تناسب طلا برای کودک با سن او:
سن کودک عامل مهمی در راحتی و ایمنی است. برای نوزادان زیر یک سال معمولاً توصیه نمی‌شود جز مواقع خاص زیورآلات داشته باشند (جز گوشواره‌های کوچک بعد از دوره التیام گوش). در سنین نوپا (حدود ۱-۳ سال)، اگر طلای بچه گانه هم استفاده شود باید خیلی ساده و ایمن باشد (مثلاً یک دستبند النگویی صاف یا یک سنجاق سینه کاملاً محکم روی لباس). برای کودکان بزرگ‌تر، آزادی عمل بیشتری وجود دارد اما همچنان باید متناسب سنشان باشد. به عنوان مثال، یک دختر ۷ ساله شاید از یک گردنبند با آویز عروسکی لذت ببرد، اما برای یک کودک ۲ ساله این آویز خطرناک است.
اجازه دهید نظر بدهند:
این هم بخشی از راحتی (از نوع روانی!) است. اگر کودک شما به سنی رسیده که ابراز نظر می‌کند (مثلاً ۴-۵ سال به بالا)، در انتخاب طرح و رنگ زیورآلات به او حق انتخاب بدهید. وقتی خودش دستبند با مهره‌های رنگی را انتخاب کند، با آن احساس بهتری خواهد داشت و کمتر اذیت می‌شود. البته شما محدوده گزینه‌های امن را مشخص کنید و از بین آنها او تصمیم بگیرد. این کار علاوه بر افزایش علاقه کودک، حس استقلال او را هم تقویت می‌کند.
طلای ۱۴ عیار یا بالاتر:
طلا یک فلز نجیب است و واکنش آلرژیک بسیار کمی ایجاد می‌کند. در زمینه طلا برای کودک، طلای ۱۴ عیار یا ۱۸ عیار مناسب‌تر است چون خالص‌تر از این نرم می‌شود و خلوص کمتر از این ممکن است حاوی فلزات دیگر باشد. طلای خالص (۲۴ عیار) خیلی نرم است و به راحتی خم می‌شود، بنابراین اکثر زیورآلات کودک از طلای آلیاژی (مثل ۱۴ عیار) ساخته می‌شوند که هم مقاوم باشد هم خاصیت ضدحساسیتی طلا حفظ شود. اگر نگران قیمت هستید، طلاهای سبک وزن یا طراحی‌های ظریف‌تر را انتخاب کنید که هزینه کمتری دارند. همچنین گزینه‌های روکش طلا (Gold Vermeil) روی نقره نیز وجود دارد.
در کنار موارد بالا توجه کنید اگر نمیخواهید برای کودک خود طلا بخرید موارد زیر جایگذین مناسبی برای طلا نیستند:
مواد نامناسب یا نیازمند احتیاط در جواهرات کودک:
فلزات پایه ارزان‌قیمت:
- احتمال وجود سرب، نیکل و کادمیوم
- خطر مسمومیت و حساسیت پوستی
- معمولاً برچسبی از ترکیب مواد ندارند
آب‌کاری‌های بی‌کیفیت:
- ممکن است روکش به‌راحتی از بین برود
- احتمال تماس پوست با فلز ناسالم زیرین
- بهتر است از محصولات با ذکر دقیق جنس زیرین خریداری شود
چوب و چرم خام:
- احتمال لاک یا رنگ حاوی سرب در برخی محصولات
- چرم دباغی‌شده شیمیایی ممکن است برای پوست حساس مضر باشد
- تنها در صورت ارگانیک و تأییدشده برای کودکان، قابل قبول است
انواع زیورآلات بچه‌گانه و نکات انتخاب
در این بخش به طور مشخص‌تر به هر کدام از دسته‌های مهم زیورآلات کودکان می‌پردازیم: گردنبند، دستبند، آویز (گردنبند آویزدار)، گوشواره، سنجاق سینه و طلای کودک. هر یک از این‌ها نکات خاصی برای انتخاب دارند که دانستنشان مفید است.
گردنبند بچه گانه
گردنبندهای بچه‌گانه می‌توانند بسیار زیبا باشند، اما حتماً باید کوتاه‌تر از گردنبند بزرگسالان باشند تا در اطراف گردن کودک آویزان و دست و پاگیر نشوند. معمولاً برای کودکان خردسال گردنبند خیلی توصیه نمی‌شود، مگر اینکه طراحی کاملاً ایمنی داشته باشد (مثل یک روبان یا نخ پارچه‌ای که اگر کشیده شد پاره شود). برای کودکان بزرگ‌تر (مثلاً بالای ۵ سال)، گردنبند با طول حدود ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر (۱۲ تا ۱۴ اینچ) مناسب است؛ البته بستگی به جثه کودک دارد.
قفل گردنبند بسیار مهم است: به دنبال قفل‌های ساده اما محکم باشید. قفل مغناطیسی طلا یا قفل کلیپسی ایمنی ایده‌آل‌اند چون در صورت کشیده شدن شدید، باز می‌شوند. همچنین توجه کنید که آویز گردنبند (اگر دارد) خیلی بزرگ یا سنگین نباشد و لبه تیز نداشته باشد. آویزی انتخاب کنید که چسبیده به زنجیر باشد یا حلقه‌ی محکمی داشته باشد تا کودک نتواند به راحتی آن را بکشد و دربیاورد. یک مثال خوب، گردنبندی با آویز قلب پلاستیکی سبک است، در مقابل مثال بد گردنبندی با آویز شیشه‌ای سنگین که ممکن است بیفتد و بشکند.
دستبند بچه گانه
دستبند برای کودکان بسیار محبوب است، چون خودشان هم می‌توانند به آن نگاه کنند و لذت ببرند. برای نوزادان، معمولاً دستبندهای النگویی طلای ظریف (مثل دستبند نام‌دار یا آی‌دی که نام کودک روی آن حک شده) هدیه داده می‌شود. اگر چنین یادگاری‌ای می‌خرید، دقت کنید قطر النگو مناسب مچ دست کودک باشد (نه آنقدر تنگ که جا نرود، نه آنقدر گشاد که تا آرنج بالا بیاید!).
بسیاری از دستبندهای بچه‌گانه دارای زنجیر قابل تنظیم با چند حلقه اضافه هستند تا با رشد کودک باز هم قابل استفاده باشند. این یک ویژگی عالی است چون بچه‌ها سریع بزرگ می‌شوند! برای کودکان نوپا، دستبند کشی یا پارچه‌ای گزینه خوبی است چون راحت پوشیده و درآورده می‌شود و خطر کمتری دارد. اگر دستبند زنجیری می‌خرید، از استحکام قفل اطمینان حاصل کنید.
به علاوه، زنگوله یا قطعات صدا دار روی دستبند برای نوزادان جذاب است اما مواظب باشید کاملاً محکم باشند و در نیایند. همیشه بعد از بستن دستبند، دو انگشت خود را بین دستبند و مچ کودک قرار دهید؛ اگر جا نشد یعنی خیلی تنگ است و باید حلقه اضافه شود.
آویز بچه گانه و پلاک
منظور از آویز، تکه تزئینی است که روی گردنبند یا دستبند نصب می‌شود (مثل پلاک اسم، ستاره، قلب و غیره). در انتخاب آویز برای کودکان باید دقت ویژه‌ای داشت. سایز آویز باید کوچک و سبک باشد اما نه آنقدر کوچک که بلعیده شود.
شکل‌های فانتزی مثل حیوانات کوچولو، قلب، یا شخصیت‌های کارتونی در آویز کودکان رایج است و بچه‌ها دوستشان دارند. فقط مطمئن شوید برجستگی یا نوک تیز ندارد. اتصال آویز (حلقه یا زنجیر کوچکی که آویز را وصل می‌کند) نیز باید کاملاً لحیم‌کاری شده و محکم باشد تا کودک نتواند با کشیدن، آن را جدا کند.
مثلاً آویزهایی که به صورت یک جزء از زنجیر ساخته شده‌اند امن‌تر از آنهایی هستند که یک حلقه بازشو دارند. اگر دنبال پلاک اسم یا حروف برای کودک هستید (که این روزها مد شده)، بهتر است پلاک حروف صاف و بدون لبه تیز باشد. همچنین طول نام را در نظر بگیرید؛ پلاک‌های خیلی بلند ممکن است به لباس گیر کنند.
گوشواره بچه گانه
گوشواره شاید اولین زیورآلاتی باشد که خیلی از بچه‌ها تجربه می‌کنند. در فرهنگ‌های مختلف، گوش نوزاد را در سنین کم (حتی چند ماهگی) سوراخ می‌کنند. اگر قصد دارید گوشواره برای نوزاد یا کودک کم‌سن بخرید، گوشواره میخی کوچک با قفل ایمن (مثلاً پیچی) بهترین انتخاب است.
گوشواره‌های حلقه‌ای یا آویزدار برای بچه‌های کوچک خطرناک‌اند چون ممکن است به جایی گیر کنند یا کودک به آنها دست بکشد و گوشش آسیب ببیند. جنس گوشواره بسیار مهم است چون مستقیماً با بافت تازه‌سوراخ‌شده در تماس است؛ طلای حداقل ۱۴ عیار یا استیل جراحی توصیه می‌شود تا احتمال عفونت و حساسیت کم شود.
همچنین گوشواره‌های پشت‌پیچی یک مزیت دیگر هم دارند: کودک نمی‌تواند خودش آن را دربیاورد و در دهان بگذارد یا گم کند. حتماً به طور منظم گوشواره و نرمه گوش کودک را با الکل یا محلول ضدعفونی تمیز کنید تا عفونت نکند (مخصوصاً در هفته‌های اول بعد از سوراخ کردن گوش).
برای کودکان بزرگ‌تر که عاشق تنوع هستند، می‌توانید گوشواره‌های طرح‌دار کوچک (مثلاً طرح گل، پروانه، توپ فوتبال و غیره) بگیرید ولی باز هم دقت کنید که خیلی بزرگ یا آویزان نباشند. اگر گوش کودک هنوز سوراخ نشده و خودش هم آمادگی ندارد، می‌توانید از گوشواره‌های کلیپسی یا مگنتی استفاده کنید، ولی حواس‌تان باشد این‌ها خیلی راحت می‌افتند؛ پس فقط در حضور شما و برای مدت کوتاه استفاده شوند تا اگر افتاد فوری پیدا کنید که مبادا بلعیده شود.
سنجاق سینه بچه گانه
سنجاق سینه یا انواع پین‌های تزئینی روی لباس، برای کودکان کاربرد محدودی دارد اما در برخی فرهنگ‌ها رایج است (مثلاً سنجاق چشم‌زخم روی لباس نوزاد). خطر اصلی سنجاق سینه واضحات: تیز بودن سوزن و قطعات کوچک متصل به آن.
اگر می‌خواهید سنجاقی روی لباس کودک بزنید، حتماً از نوع دارای محافظ پشت استفاده کنید که قفلش کامل بسته شود و کودک نتواند آن را باز کند. سنجاق را در جایی از لباس نصب کنید که خارج از دید و دسترس مستقیم کودک باشد (مثلاً روی بالای سینه لباس، نه نزدیک گردن). به محض اینکه کودک به سنی رسید که خودش می‌تواند به سنجاق دست بکشد، دیگر وقت بازنشسته کردن آن سنجاق است!
طلای کودک (زیورآلات طلای مخصوص کودکان)
در بسیاری از فرهنگ‌ها از جمله فرهنگ ما، هدیه دادن طلای کوچک به نوزادان و کودکان یک رسم دلپذیر است. ممکن است برای جشن تولد، عقیقه، دندان‌درآوردن یا مناسبت‌های دیگر یک قطعه طلای کوچک برای بچه بخرید. طلا برای کودک معمولاً طرح‌ها و ابعاد مخصوصی دارد: گوشواره‌های طلای ظریف، دستبندهای النگویی کوچک، گردنبندهای ظریف با پلاک‌های کودکانه و غیره.
خوبی طلای بچه گانه این است که علاوه بر جنبه زیبایی برای کودک، یک سرمایه‌گذاری کوچک و یادگاری خانوادگی هم محسوب می‌شود. در خرید طلای کودک، همه نکات ایمنی و راحتی که گفتیم اهمیت دارند، با تأکید بر این که حتماً قطعه‌ای بخرید که طراحی‌اش مختص کودکان باشد.
جدیدترین ترندهای بازار زیورآلات کودک
شخصی‌سازی و اسم‌ها
- گردنبند یا دستبند با اسم کودک یا حرف اول اسم
- زیورآلات با سنگ ماه تولد (Birthstone)
کاراکترهای کارتونی و حیوانات بامزه
- گوشواره‌های تک‌شاخ، دستبندهای پاندا، گردنبندهای پروانه و سنجاقک
- طرح‌های حیوانی مثل کفشدوزک، دلفین، گربه
- طرح‌های موردعلاقه پسرها مثل توپ فوتبال، ابرقهرمان‌های مارول، لوگوی تیم ورزشی
افکت‌های جذاب (شب‌تاب، تغییررنگ و…)
- گردنبندهای شب‌تاب که در تاریکی می‌درخشند
- دستبندهای دارای مهره‌های نورانی
نتیجه‌گیری
خرید و استفاده از طلا برای کودک می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش برای والدین و کودکان باشد. با رعایت نکات ایمنی، توجه به راحتی کودک و انتخاب مواد مناسب، شما می‌توانید مطمئن شوید که کوچولوی‌تان با زیورآلات خود خوشحال و بی‌خطر است. همچنین با یادگیری روش‌های خرید هوشمندانه و نگهداری صحیح، سرمایه کوچک شما حفظ شده و برق شادی در چشمان فرزندتان پایدار می‌ماند.
و نکته آخر: کودکی زمانی کوتاه و طلایی است. چه خوب که با هدیه‌های کوچک و درخشان این دوران را به یادماندنی‌تر کنیم. امروز یک دستبند کوچک بر دست او می‌بندید، فردا شاید همان را در صندوق خاطراتش بگذارد. پس از لحظه لحظه این زیبا کردن‌ها و آراستن‌های بی‌خطر لذت ببرید. امیدواریم این راهنما برایتان مفید بوده باشد و با اعتماد به نفس کامل وارد فروشگاه جواهرات کودکان شوید، مثل یک والدی که واقعا می‌داند چه می‌کند!